آشنایی با فعل مضارع
فعل مضارع فعلی است که بر انجام کار در زمان حال دلالت دارد.
فعل های مضارع در زبان فارسی به این شکل هستند:
می روم می روی می رود * می رویم می روید می روند
در زبان فارسی در ابتدای فعل های مضارع " می " قرار می گیرد که نشان دهنده ی مضارع بودن این فعل هاست، در زبان عربی نیز حروفی ابتدای افعال قرار می گیرند که نشان دهنده ی مضارع بودن این فعل ها می باشد، این حروف " ا ، ت ، ی ، ن " می باشند.(حروف مضارعه)
برای آشنایی با این افعال، صیغه ها را صرف می کنیم :
یَذهَبُ: می رود فعل مضارع مفرد مذکر غائب
یَذهَبانِ: آن دو مرد می روند فعل مضارع مثنی مذکر غائب
یَذهَبونَ: آن مردان می روند مضارع جمع مذکر غائب
تَذهَبُ: می رود مضارع مفرد مؤنث غائب
تَذهبانِ: آن دو زن می روند مضارع مثنای مؤنث غائب
یَذهَبنَ: آن زنان می روند مضارع جمع مؤنث غایب
تَذهَبُ: می روی مفرد مذکر مخاطب
تَذهَبانِ: شما دو مرد می روید مثنای مذکر مخاطب
تذهَبونَ: ( شما مردان می روید جمع مذکر مخاطب
تَذهبینَ ( تو می روی مفرد مؤنث مخاطب
تَذهَبانِ: ( شما دو زن می روید مثنای مؤنث مخاطب
تَذهَبنَ: شما زنان میروید جمع مؤنث مخاطب
أَذهَبُ: می روم مضارع متکلم وحده
نَذهَبُ: می رویم مضارع متکلّم مع الغیر
همان طور که دقت کردید در ابتدای تمامی این 14 صیغه فعل مضارع، یکی از چهار حرف " ا ، ت ، ی ، ن " قرار دارد، حرف " ی " در ابتدای افعال مضارع غایب و حرف " ت " در ابتدای فعل های مخاطب می باشد و حروف " الف " و " ن " هر یک به ترتیب در ابتدای متکلم وحده و متکلم مع الغیر قرار دارد.
اکنون به آیات زیر دقت کنید:
- الّذینَ آمَنوا یُقاتِلونَ فی سبیلِ اللّهِ و الّذینَ کَفَروا یُقاتِلونَ فی سبیلِ الطّاغوت ( نساء – 76 )
یقاتلون: فعل مضارع جمع مذکر غایب
- ... کذلک نُفَصُِلُ الآیاتِ لقومٍ یَعلَمون ( اعراف – 32 (
نُفَصُِلُ: فعل مضارع متکلم مع الغیر یَعلمون: مضارع جمع مذکر غائب
- و هو اللّه فی السّمواتِ و فی الأرضِ یَعلَمُ سِرَّکُم وَ جَهرَکُم وَ یَعلَمُ ما تَکسِبون ( انعام – 3 (
یَعلَمُ: مضارع مفرد مذکر غائب تََکسِبون: مضارع جمع مذکر مخاطب
· إِنّی أَعلَمُ مِنَ اللّهِ ما لا تعلمون ( یوسف – 96 (
أعلَمُ: فعل مضارع متکلم وحده
ناصری